Η εκδήλωση είχε ως στόχο αφενός να ενημερώσει τα μέλη της κοινότητας για το περιεχόμενο της έννοιας της διαφάνειας κατά την άσκηση εξουσίας και αφετέρου να προκαλέσει μια συζήτηση για τη σημασία της διαφανούς διοίκησης των μειονοτικών ευαγών ιδρυμάτων. 

Οι ομιλητές του πάνελ αναφερόμενοι σε διαφορετικές διστάσεις της ορθής διοίκησης και χρησιμοποιώντας πολλά παραδείγματα, κατέδειξαν την ανάγκη προώθησης με κάθε μέσο της διαφάνειας στα μειονοτικά βακούφια αλλά και τους περιορισμούς που θέτονται από τον ίδιο τον νόμο στις συμμετοχικές και ελεγκτικές διαδικασίες των βακουφίων, γεγονός που οδηγεί σε περιπτώσεις διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας. 

 

 

Η πρόεδρος της Οργάνωσης Διεθνούς Διαφάνειας κ. Oya Özarslan αναφέροντας ότι η διαφάνεια πρώτα απ’ όλα έχει να κάνει με την καλή και «καθαρή» διοίκηση εξήγησε ότι η επίτευξη της διαφάνειας στηρίζεται σε τέσσερις θεμελιώδεις αρχές i) στην ειλικρίνεια και πλήρη ενημέρωση ii) στην απαραίτητη λογοδοσία προς τους εταίρους iii) στον έλεγχο χρηματοδότησης από ανεξάρτητες αρχές και iv) στις συμμετοχικές διαδικασίες κατά τη λήψη αποφάσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι σημείωσε πως για να υπάρχει διαφάνεια είναι απαραίτητο να ικανοποιούνται και οι τέσσερις αυτές αρχές. Στη συνέχεια, υπογράμμισε ότι ειδικά για τους μη κυβερνητικούς και άλλους οργανισμούς της κοινωνίας των πολιτών είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να είναι διαφανείς καθώς έτσι μονάχα μπορούν να πείσουν για τους σκοπούς τους και να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη στους ποικίλους κοινωνικούς εταίρους στους οποίους απευθύνονται. 

 

 

Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Τρίτου Τομέα κ. Başak Ersen υπερθεμάτισε τα λεγόμενα της κ. Özarslan και επιπλέον ανάφερε τους τέσσερις «χρυσούς» κανόνες κατά τη διοίκηση οργανισμών που είναι i) η διαφάνεια ii) η λογοδοσία iii) οι συμμετοχικές διαδικασίες στη λήψη αποφάσεων και iv) προστασία του κοινωνικού αποτυπώματος του κάθε οργανισμού. Στη συνέχεια και αναφερόμενος στα μειονοτικά βακούφια αναρωτήθηκε αν θέλουμε να τα δούμε να λειτουργούν ως πραγματικό κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών, σχολιάζοντας σε αυτή την περίπτωση «θα πρέπει να κάνουν ένα άνοιγμα προς την κοινωνία και να προσπαθήσουν να ενσωματωθούν καλύτερα σε αυτή». 

 

 

Ο νέος εκπρόσωπος των Μειονοτικών Βακουφίων κ. Toros Alcan στην ομιλία του ανέφερε πολλές περιπτώσεις όπου ο ίδιος ο νόμος δεν επιτρέπει τον έλεγχο και τη διαφανή διοίκηση των βακουφίων. Ενώ τόνισε με έμφαση ότι υπάρχει μεγάλο κενό στο νόμο αναφορικά με τη δίωξη και τιμωρία εκείνων που παρανομούν και δεν είναι διαφανείς. Τέλος, πρόσθεσε ότι γενικά οι διοικήσεις των βακουφίων αντιμετωπίζουν τη διαφάνεια ως ρουτίνα κάνοντας κάποιους ετήσιους απολογισμούς ή ενημερώνοντας τις θρησκευτικές αρχές για τις κινήσεις τους. Όμως, τόνισε, η διαφάνεια δεν έχει να κάνει με αυτό και αναφέρθηκε στην περίοδο της διοίκησης του στο Αρμενικό σχολείο Τιμπρεβάνκ «εμείς ήμασταν η πρώτη εφορεία που εξέδωσε ενημερωτικό φυλλάδιο με τις προγραμματικές δηλώσεις και δεσμεύσεις μας κατά την τετραετία της διοίκησής μας» αντιλαμβάνομαι πως τέτοιες μόνο κινήσεις ενισχύουν τη διαφάνεια στα ιδρύματά μας» υπογράμμισε. 

 

 

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΚΙ κ. Αντώνης Παριζιάνος απατώντας στην ερώτηση για το αν τα κοινοτικά βακούφια θέλουμε να αποτελέσουν φορείς της κοινωνίας των πολιτών είπε ότι «τα βακούφια μας δεν είναι έτοιμα για κάτι τέτοιο ακόμα» και ανέφερε ιστορικά την καταπάτηση του εκλογικών διαδικασιών των βακουφίων από το κράτος φτάνοντας στις μέρες μας με την κατάργηση του παρόντος κανονισμού από το 2012, διερωτώμενος για το τι περιθώρια για διαφάνεια υπάρχουν μέσα σε ένα τέτοιο ασφυκτικό πλαίσιο.  

 

Μετά τις αρχικές τοποθετήσεις των ομιλητών η συζήτηση συνεχίστηκε με ερωτήσεις του κοινού. Η ανταλλαγή απόψεων και ο διάλογος εστιάστηκαν στο κατά πόσο τα μειονοτικά βακούφια παρά τους περιορισμούς που υφίστανται μπορούν να επιτύχουν περισσότερη διαφάνεια. Η κ. Οya Özarslan τόνισε ότι σε πολλές περιπτώσεις το νομικό πλαίσιο δεν είναι ευνοϊκό για την καταπολέμηση περιπτώσεων διαφθοράς όμως η διαφάνεια δεν έχει να κάνει με αυτό αλλά με τον τρόπο που ο καθένας από εμάς επιλέγει να διοικήσει. Είναι καθήκον είπε «να διαφυλάττουμε τη λειτουργία της δημοκρατίας με τον καλύτερο τρόπο εμείς οι ίδιοι πρώτα».

 

 

Περνώντας το λόγο ο κ. Başak Ersen πρόσθεσε ότι το ζήτημα αποτελεί τελικά θέμα καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός του πλαισίου λειτουργίας των ίδιων των μειονοτικών βακουφίων. Εξήγησε ότι  υπάρχουν διεθνώς πολλά παραδείγματα μηχανισμών παρακολούθησης και δίωξης της διαφθοράς αλλά και μοντέλα ορθής και διαφανούς διοίκησης, τα οποία θα μπορούσαν να υιοθετηθούν και εφαρμοστούν από τα μειονοτικά βακούφια χωρίς κανένας να μπορεί να προβάλει εμπόδιο σε αυτό . Συνεπώς, κατέληξε είναι θέμα επιλογής και συνεννόησης των μελών των κοινοτήτων. 

 

Η συζήτηση συνεχίστηκε προσελκύοντας το ενδιαφέρον  όλων των παρευρισκομένων, ενώ μέλη επιτροπών πήραν το λόγο θίγοντας το γεγονός ότι το να καταγγέλλονται οι περιπτώσεις διαφθοράς στα ιδρύματα συνήθως προσκρούουν στην λογική της προστασίας των μειονοτικών μελών κάτι όμως που οδηγεί συχνά στην ασυδοσία.  

 

Είναι χαρακτηριστικό πόσες ευαίσθητες ισορροπίες, που διασταυρώνονται αντιθετικά μέσα στις μειονότητες, αποτελούν τροχοπέδη για τη διαφάνεια. Ωστόσο, η διαφάνεια και ορθή διοίκηση αποτελούν, τελικά, προϋποθέσεις για την ευημερία και βιωσιμότητα των ίδιων των ιδρυμάτων, επομένως είναι ζήτημα θεμελιώδους σημασίας η βαθειά συνείδηση των δημοκρατικών διαδικασιών καθώς είναι και το μοναδικό εχέγγυο για το μέλλον.